Een paar weken voor de zomervakantie ging mijn oudste zoontje voor het eerst naar school. Een hele stap, waar hij al tijden naar uitkeek. Het drong tot me door dat hij aan het begin staat van zijn schoolcarrière. Een lange periode waarin hij zich verder ontwikkelt en kennis en vaardigheden opdoet.
Innovatie heeft ook alles te maken met educatie. Bij alle aandacht die er uitgaat naar het opzetten en financieren van onderzoeksprojecten zouden we soms kunnen vergeten dat innovatie in de eerste plaats mensenwerk is. Het zijn mensen die nieuwe technologieën in hun bedrijf introduceren. Het zijn mensen die samenwerking met een universiteit in gang zetten. En het zijn mensen die de nieuw aangenomen ingenieurs moeten aansturen. Al deze mensen hebben kennis en vaardigheden nodig, die ze lang niet altijd in hun opleiding hebben meegekregen. Bijvoorbeeld door de snelle technologische ontwikkelingen, of doordat hun plek en functie in het bedrijf verandert door de snelle groei van het bedrijf. Het leren houdt kortom niet op nadat je de schooldeur voor het laatst achter je hebt dichtgetrokken. Naast ‘learning on the job’ en het leren van mensen om je heen, kan een opleiding helpen bij het opdoen van de benodigde kennis.
De meeste bedrijven beseffen ook dat goed opgeleid personeel een belangrijke voorwaarde is om op de wereldmarkt te kunnen blijven concurreren. Daarom bieden veel bedrijven in company trainingen en andere opleidingsmogelijkheden aan. Laatst sprak ik zelfs een veredelingsbedrijf dat een academisch vakdocent in loondienst heeft genomen om het personeel permanent bij te scholen. Sommige bedrijven kijken verder dan alleen het opleiden van het eigen personeel, en proberen al invloed uit te oefenen op het toekomstig personeel. Zo organiseert Rijk Zwaan voor studenten de Rijk Zwaan Experience, als prikkel om meer studenten te interesseren voor de plantenveredeling. Andere bedrijven gaan een nauwe samenwerking aan met een nabijgelegen universiteit, om te bevorderen dat studenten de voor hen relevante vakkennis en praktijkervaring opdoen. En veel bedrijven zien het deelnemen in publiek-private onderzoeksprojecten primair als een manier om een nieuwe generatie (PhD)-studenten op te leiden.
Dankzij de digitale revolutie zijn de mogelijkheden om een opleiding te volgen nu groter dan ooit. Distance learning, e-learning, en natuurlijk de hype van de laatste jaren, Massive Open Online Courses (MOOC): het aanbod is er. Wageningen University biedt per september van dit jaar zelfs een complete online Master opleiding in de plantenveredeling aan. Uit de eerste 20 aanmeldingen blijkt dat de belangstelling groot is. Maar ook los van het digitale aanbod zijn er legio mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen. Iedere universiteit en hogeschool biedt de mogelijkheid om losse vakken te volgen. Ook deelnemen aan een symposium op een bepaald vakgebied kan een manier zijn om kennis te vergaren of ideeën op te doen. Gebrek aan cursusaanbod kan dus geen excuus zijn om jezelf niet te ontwikkelen.
Terwijl ik wegwandel van de school van mijn zoon bedenk ik me dat het hoog tijd is om weer aan mijn eigen opleiding te werken. Niet lang daarna zit ik met een studiecoördinator aan tafel om van gedachten te wisselen over de mogelijkheden. Bij het zien van het cursusaanbod krijg ik direct zin om weer in de collegebanken te zitten. Nu nog zien uit te zoeken wat voor mij het meest zinvol is. Met welke kennis en vaardigheden ik mijn klanten nog beter kan helpen te innoveren? Eén ding weet ik zeker: mijn zoon is binnenkort niet meer de enige in huis die in de schoolbanken zit.
Clemens Stolk