Subsidies. Daar wil ik het vandaag eens over hebben. Als het over subsidies gaat kan ik wel sympathie opbrengen voor de liberale zienswijze. Met publieke middelen moet je zuinig omspringen. Ik heb redelijk wat gesubsieerde projecten voorbij zien komen waarbij je kunt afvragen wat de inzet van publieke middelen rechtvaardigt. Een ander probleem met subsidies is dat het bedrijven “lui” kan maken, en niet meer gericht op de reële marktvraag. Een collega elders op Internet beschrijft dit risico onder het kopje “subsidie: smeerolie of heroïne?”1. Ik heb me daarom bij de start van mijn bedrijf bewust niet laten leiden door eventuele subsidiemogelijkheden.
Uiteraard zijn er situaties waarin overheidsfinanciering wel degelijk verdedigbaar is. Fundamenteel academisch onderzoek is daarvan een goed voorbeeld. Investeringen daarin vertegenwoordigen een publiek goed, waar de hele maatschappij van profiteert. Econome Mariana Mazzucato ziet de overheid om deze reden zelfs als dé grote motor achter innovatie2. Maar zodra het gaat over subsidiëring van bedrijvigheid word ik altijd wat argwanend. Is de gepresenteerde doorbraaktechnologie echt zo veelbelovend? En zo ja, waarom pakt de markt dat dan niet op?
En toch… een paar maanden geleden kwam er een subsidieregeling voorbij die naadloos past bij een idee waarmee ik al langere tijd rondloop, maar waarvoor ik nooit de tijd had gevonden om er echt werk van te maken. De subsidieregeling gaf me net dat zetje in de rug om eens tijd vrij te maken om wat zaken op een rijtje te zetten en met mensen te gaan praten. Ik heb oude bekenden opgezocht, die ik soms al jaren niet gesproken had. Ik ben op een open dag wezen kijken. Ik heb contact gelegd met mensen en bedrijven die ik nog nooit had ontmoet. En dat allemaal om te kijken of mijn idee levensvatbaar zou kunnen zijn.
Het leuke is: ik kreeg overal waardevolle feedback op mijn voorstel. Mijn ideeën werden aangescherpt. De meeste reacties waren positief, soms zelfs ronduit enthousiast. Maar bovenal gaf iedere ontmoeting een nieuwe impuls en nieuwe inspiratie. In enkele gevallen veranderden mijn gesprekspartners zelfs onverwacht ter plekke in een klant. Ongeacht of de subsidie nu gegund wordt of niet, is de regeling voor mij nu al een succes.
Subsidies als smeerolie of als heroïne? Kennelijk kunnen ze ook gezond dienst doen als een wortel die we onszelf voorhouden.
Clemens Stolk
(1) http://www.faxion.nl/2010/subsidie-als-smeerolie-of-als-heroine
(2) http://marianamazzucato.com/projects/the-entrepreneurial-state/de-ondernemende-staat